HylaFAX Merkezi Faks Sunucusu

Doruk Fişek (dfisek@ozguryazilim.com.tr)

Faks da ne? Hangi çağdan kalma?

İlk faks patenti 1843 yılında.
1970'lerden beri analog telefon hattı üzerinden çalışır.
Taranmış verinin aktarımı gerçekleşir.

Geleneksel Faks Yöntemi

Gelen fakslar faks makinesinden kağıtta çıkar.
Gönderilecek fakslar kağıtta (yazıcı çıktısı ya da elle yazılıp) makineye beslenir ve gönderilir.
Gelen ve giden fakslar ayrı ayrı klasörlerde dosyalanır.
Gerektiğinde faks fiziksel arşivlerden aranarak bulunur.

Faks ne için kullanılır?

Bilgisayar/İnternet olmayan ortamlarda veri aktarımı
Resmi açıdan geçerliliği olmamasına karşın, bazı kurumlar e-posta kabul etmezken faks kabul edebiliyor.
Kurumlar e-postadan daha güvenli bulabiliyor (hassas bilgi için).
Alındı bilgisi veriliyor.

Neden Bir Merkezi Faks Sunucusu? - I

Bilgisayar başından kalkmadan fakslara ulaşabilme, faks çekebilme
Tüm faksların klasörlerde dosyalanması yerine bilgisayarda arşivlenmesi
Faksların, bilgisayar kayıtlarında yer alarak diğer verilerle (firmalar, teklifler, vs) ilişkilendirilebilmesi
Tüm faks makinelerinin tek bir merkezde toplanması
Gelen/giden tüm faksların kim tarafından, ne zaman gönderildiğinin izlenebilmesi

Neden Bir Merkezi Faks Sunucusu? - II

Gerektiğinde arşivlerden kesin alındı bilgilerinin çıkarılabilmesi
Faksların birden fazla ölçüte göre aranabilmesi (tarih, telefon, vs)
(İstenirse) Faksların herkesin görebileceği bir biçimde kağıda dökülmemesi
İstenilen her yerden faks alma/gönderme

Donanım Olarak Ne Gerekir?

Bilgisayara bağlanan faks/modem aygıtları
Geleneksel yöntem için: Tarayıcı ve faks

Faks/Modem Aygıtları - I

ADSL modem değil!
Seri port (RS232) üzerinden çalışır.
USB faks/modemler de içinde RS232 çevirici içerir.
Seri port modemler USB portuna RS232 çevirici ile bağlanabilir.
AT komutları ile aygıt kontrol edilir.

Faks/Modem Aygıtları - II

Donanım faks/modemler
Yumuşak (kontrolcüsüz) modemler, yumuşacık (tamamen yazılımsal) modemler
Çoklu faks kartları
Çoklu seri port kartları + harici modemler

HylaFAX Faks Sunucusu - I

1991'de Silicon Graphics'te (SGI) geliştirilmeye başlanıyor.
İlk adı FlexFax, 1995'te marka sorunu nedeniyle HylaFAX adını alıyor.
Bir özgür yazılım, özgür yazılımların tüm avantajlarını taşıyor.
İstemci-sunucu mimarisinde, 4559. porttan FTP benzeri bir protokol ile haberleşiyorlar.
Sunucu tüm faks işlemlerini yaparken, istemciler sunucuyu kontrol ediyor.

HylaFAX Faks Sunucusu - II

Gelen fakslar TIFF formatında kaydedilerek, istenirse anında yazdırılabiliyor ya da e-posta ile gönderilebiliyor.
İstemciler herhangi bir formatta faksı sunucuya gönderebiliyorlar. Sunucu önceden belirlenen çevirme programlarını kullanarak gönderilen faksı PS ya da TIFF formatına çevirebiliyor.
Hangi makinalardan hangi kullanıcıların faks gönderebileceğine dair bir erişim denetim mekanizması var.
Sadece belirli tipte telefonlara faks çekilmesi için kısıtlama getirilebiliyor (şehiriçi, şehirdışı, vb).

HylaFAX Faks Sunucusu - III

Gelen fakslar e-postaya ekli olarak alınabiliyor, şablonlar özelleştirilebiliyor.
Belirli telefonlara giden faksların indirim saatlerine çekilmesi sağlanabiliyor.
Birçok modem aynı sunucuda kolaylıkla yönetilebiliyor. Faks yükü dağıtılabiliyor.
Tutulan sistem kayıtları sayesinde uygun bir istemci ile, faks gönderilmesine ilişkin her türlü kayıda/istatistiğe ulaşılabiliyor.
Az kaynak tükettiği için, çok düşük donanımlı bir kutuda da çalışabilir.

HylaFAX Sunucu Türevleri

Hylafax -> http://www.hylafax.org/ : Geleneksel sürüm
Hylafax+ -> http://hylafax.sourceforge.net/ : Daha fazla özellik, daha sık gelişim

HylaFAX İstemcileri: AvantFAX - I

http://www.avantfax.com/
Web temelli
Faksların PDF olarak indirilebilmesi
Tema desteği
Kurum, tarih, kategori ve anahtar sözcük temelli faks arşivi arama
Adres defteri + vcard içe aktar / dışa aktar
Türkçe dahil birçok dilde kullanım olanağı

HylaFAX İstemcileri: AvantFAX - II

HylaFAX İstemcileri: JHylaFAX - I

http://jhylafax.sourceforge.net
Gelen/giden faksların görülmesi ve silinmesi
Faks gönderiminde işi durdurma-başlatma-tekrar gönderme
Adres defteri + vcard içe aktar / dışa aktar
Türkçe dahil birçok dilde kullanım olanağı

HylaFAX İstemcileri: JHylaFAX - II

HylaFAX İstemcileri: YajHFC - I

http://www.yajhfc.de/
Çeşitli biçemlerde belge fakslamak
Gelen/giden faksların görülmesi
Adres defteri (SQL/LDAP desteği)
Türkçe dahil birçok dilde kullanım olanağı

HylaFAX İstemcileri: YajHFC - II

HylaFAX İstemcileri: KDEPrintFax - I

KDE masaüstü ile beraber geliyor.
Tüm uygulamalardan yazıcıya gönderir gibi faks çekmek.
KAddressBook entegrasyonu.
Türkçe dahil birçok dilde kullanım olanağı.

HylaFAX İstemcileri: KDEPrintFax - II

HylaFAX İstemcileri: WinPrintHylaFAX - I

http://winprinthylafax.sourceforge.net/
Yalnızca Windows'ta çalışıyor.
Tüm uygulamalardan yazıcıya gönderir gibi faks çekmek.
Gecikmeli ve çoklu gönderim desteği.

HylaFAX İstemcileri: WinPrintHylaFAX - II

HylaFAX İstemcileri: Diğerleri

Masaüstü yazılımları -> http://www.hylafax.org/content/Desktop_Client_Software
Web temelli yazılımlar -> http://www.hylafax.org/content/Web_Based_Faxing
Komut satırı uygulaması -> sendfax

Sunucu Kurulumu - I

Öncelikle COM portları sunucu görüyor mu? --> dmesg | grep tty
Modemler sorgulanabiliyor mu? --> minicom ya da wvdial
HylaFAX'ın hemen her dağıtımda hazır paketi bulunuyor
hylafax-server ya da hylafax paketi paket yöneticisinden kurulur

Sunucu Kurulumu - II

faxsetup komutu çalıştırılır
Kurulumdan sonra eklenecek her faks için faxaddmodem komutu çalıştırılır.
Kuruluma bağlı olarak, faxgetty /etc/inittab dosyasına eklenir.

faxsetup / faxaddmodem Çeşitli Ayarlar - I

CountryCode: 90
AreaCode: 312
FAXNumber: +90.312.424.0134
LongDistancePrefix: 0
InternationalPrefix: 00
RingsBeforeAnswer: 1
SpeakerVolume: off

faxsetup / faxaddmodem Çeşitli Ayarlar - II

RecvFileMode: 0644
LogFileMode: 0644
DeviceMode: 0600
LocalIdentifier: Özgür Yazılım A.Ş.
TagLineFont: etc/lutRS18.pcf
TagLineFormat: "Kimden %%l|%c|Sayfa %%P / %%T"
MaxRecvPages: 25

Hylafax Dizin Yapısı

/var/spool/fax ya da /var/spool/hylafax -> Hylafax kök kurulum dizini
- /log -> Gelen ve giden faks iletişim kayıtları
- /recvq -> Gelen fakslar (TIFF)
- /etc -> Ayarlar
- /doneq -> Gitmiş olan fakslar (TIFF)
- /sendq -> Gitmekte olan fakslar (TIFF)

Önemli Ayar Dosyaları

FaxDispatch -> Faks geldikten sonra yapılacak işlemler
hosts.hfaxd -> Erişim denetimi
config.ttyS0-1-2 ya da config.ttyUSB0-1... -> aygıt temelli ayarlar

Sistemde Çalışan Süreçler

hfaxd -> İstemciler ile bağlantı, gönderilecek faksların istemcilerden alımı
faxgetty -> Gelen faks aramasını karşılayıp, faksı alır
faxq -> Faks kuyruğu yöneticisi
faxcron -> Günlük çalıştırılıp, istatistikleri rapor olarak iletebilir

Çeşitli Kaynaklar

Yardım! --> http://www.linux.org.tr/yardim
Hylafax El Kitabı --> http://www.hylafax.org/content/Handbook
Data/FAX Modem Reference Index --> http://nemesis.lonestar.org/reference/telecom/modems/
Google! --> http://www.google.com.tr